| Bez rozpoznanej choroby układu krążenia i bez cukrzycy | Z chorobą kładu krążenia lub z cukrzycą | |||
|---|---|---|---|---|
| TC | ˂ 190 mg/dl | ˂ 5,0 mmol/l | ˂ 175 mg/dl | ˂ 4,5 mmol/l |
| LDL | ˂ 115 mg/dl | ˂ 115 mg/dl | ˂ 100 mg/dl | ˂ 2,5 mmol/l |
| ˂ 75 mg / dl u chorych po PTCA lub CABG | ||||
| TG | Nie powinno przekraczać 1,7 mmol/l, czyli 150 mg/dl | |||
| HDL |
|
|||
TC – cholesterol całkowity
LDL – tzw. „zły” cholesterol
TG – trójglicerydy
HDL – tzw. „dobry” cholesterol
Przygotowała mgr Bożena Krymska
Podstawowym warunkiem skutecznego leczenia zaburzeń lipidowych, oprócz systematycznego przyjmowania zapisanych przez lekarza leków, jest zamiana stylu życia, którym polega na:
Zakres aktywności po konsultacji z lekarzem. Zalecane są umiarkowane ćwiczenia fizyczne – szybki marsz, pływanie, jazda rowerem przez co najmniej 30-45 min dziennie, co najmniej 3-4 razy w tygodniu.
Zasady diety, która reguluje nieprawidłowe poziomy cholesterolu i trójglicerydów, przedstawia tabela:
| REGUŁA | ILOŚĆ | ŹRÓDŁA POKARMOWE |
|---|---|---|
|
↓ Tłuszcz całkowity ↓ Tłuszcz nasycony (pochodzenia zwierzęcego) |
< 30% energii 7-10% energii |
Unikanie masła, pełnego mleka, śmietany, tłustych serów, tłustego mięsa, oleju palmowego i kokosowego |
| ↓ Produktów białkowych o małej zawartości tłuszczów nasyconych | Ryby, kurczęta, indyki, cielęcina, dziczyzna, młode jagnięta | |
| ↑ Węglowodany złożone ↑ Błonnik owoców i warzyw ↑ Rośliny strączkowe |
Około 3,5 g błonnika dziennie | Owoce świeże, mrożone, suszone, warzywa, suche strączkowe |
| ↓ Cholesterol pokarmowy | < 300 mg/dzień | 2 żółtka tygodniowo Wątróbka 2 x w miesiącu |
| Umiarkowany ↑ olejów bogatych w jednonienasycone lub wielonienasycone kw. tłuszczowe | Jednonienasycone 10-15% energii Wielonienasycone 7-10% |
Oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, sojowy i pochodne margaryny |
W diecie występują cztery rodzaje tłuszczów:
Tłuszcze nasycone znajdują się głównie w pokarmach pochodzenia zwierzęcego. Spożywanie tych tłuszczów zwiększa stężenie cholesterolu we krwi, dlatego w diecie nie powinno być ich więcej niż 10% należnych kalorii. Najwięcej nasyconych kwasów tłuszczowych jest w: baraninie, wieprzowinie, wołowinie, bekonie, kiełbasie, hamburgerach, smalcu, mleku pełnotłustym, maśle, śmietanie, większości żółtych serów, ciastkach, czekoladzie i innych słodyczach.
Tłuszcze wielonienasycone spożywane zamiast tłuszczów nasyconych zmniejszają stężenie cholesterolu. Najważniejsze ich źródła to: olej słonecznikowy i sojowy, tłuste ryby morskie, miękkie margaryny roślinne.
Tłuszcze jednonienasycone spożywane zamiast tłuszczów nasyconych zmniejszają stężenie cholesterolu. Najwięcej ich jest w: oliwie z oliwek i oleju rzepakowym oraz z orzeszków ziemnych, orzechach laskowych i migdałach.
Tłuszcze zawierające kwasy „trans” mogą zwiększać stężenie cholesterolu we krwi. Powstają one głównie w procesie produkcji margaryn twardych. Najwięcej ich jest w ciastkach, ciastach i innych wyrobach cukierniczych, margarynach twardych, frytkach.
Cholesterol jest substancją niezbędną do życia, ale zwiększenie jego stężenia we krwi zwiększa ryzyko rozwoju chorób serca i naczyń. Pokarmy bogate w cholesterol często zawierają znaczne ilości tłuszczów nasyconych. Dlatego należy zdecydowanie ograniczyć spożywanie następujących produktów pokarmowych: podroby, żółtko jaja kurzego, majonez, kawior, skorupiaki, tłuste mięsa, salami i inne tłuste wędliny, pełnotłuste mleko, sery, śmietana, masło, wyroby cukiernicze.
Należy obliczyć wskaźnik BMI, który powinien mieścić się w granicach 18,5 – 24,9
BMI =
Jeżeli BMI jest większe niż 24,9, to masz nadwagę, jeśli BMI przekracza 29,9 to cierpisz na otyłość.
W celu zmniejszenia masy ciała należy ograniczyć spożycie kalorii oraz zwiększyć codzienną aktywność fizyczną. Należy mniej spożywać mniej tłuszczy (szczególnie zwierzęcych), soli, cukru i cholesterolu.
1 gram tłuszczy dostarcza 9 kilokalorii
Wybieraj produkty typu „light”.
Osoby a nadwagą i otyłe powinny również unikać cukru oraz produktów zawierających cukier, np. słodkich napojów, słodyczy, aby zmniejszyć ilość kalorii w diecie.
