W Polsce 37% zgonów mężczyzn oraz 15% zgonów kobiet z powodu chorób układu krążenia wiąże się z paleniem tytoniu, a 55% zgonów mężczyzn oraz 12% zgonów kobiet z powodu nowotworów spowodowanych jest paleniem tytoniu.
Palenie tytoniu
Palenie papierosów wielokrotnie zwiększa ryzyko zakrzepicy związane ze stosowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych. Już rok po zaprzestaniu palenia ryzyko zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca jest u byłego palacza o 50% niższe niż u osoby, która nie zerwała a nałogiem. 8% wszystkich zgonów związanych z paleniem papierosów jest wynikiem biernej ekspozycji na dym tytoniowy.
Nikotyna zawarta w dymie tytoniowym podwyższa częstość tętna i ciśnienie tętnicze krwi, co powoduje wzrost zużycia tlenu przez mięsień sercowy. Tlenek węgla wdychany z dymem tytoniowym redukuje ponadto możliwości transportowe tlenu przez krew. Palenie powoduje istotne podwyższenie poziomu trójglicerydów VLDL (lipoproteidy o bardzo niskiej gęstości), poziomu LDL (lipoproteidy o niskiej gęstości) i obniżenie poziomu HDL (lipoproteidy o wysokiej gęstości).
Sprawdź:
- Swoje uzależnienie od nikotyny, wykonując test wg Fagerströma
- Jak silną masz motywację do rzucenia nałogu – test wg Schneider
- Jak rzucić palenie?
Przygotowała mgr Bożena Krymska
-
Test uzależnienia od nikotyny wg Fagerströma
- Jak szybko po przebudzeniu zapala Pan/Pani pierwszego papierosa?
- do 5 minut – 3 pkt
- 6-30 minut – 2 pkt
- 31-60 minut – 1 pkt
- po 60 minutach – 0 pkt
- Czy ma Pan/Pani trudności z powstrzymaniem się od palenia w miejscach, gdzie to jest zakazane?
- Tak – 1 pkt
- Nie – 0 pkt
- Z którego papierosa jest Panu/Pani najtrudniej zrezygnować?
- z pierwszego rano – 1 pkt.
- z każdego innego – 1 pkt.
- Ile papierosów wypala Pan/Pani w ciągu dnia?
- 10 lub mniej – 0 pkt.
- 11-20 – 1 pkt.
- 21-30 – 2 pkt.
- 31 i więcej – 3 pkt.
- Czy częściej pali Pan/Pani papierosy w ciągu pierwszych godzin po przebudzeniu niż w pozostałej części dnia?
- Tak – 1 pkt.
- Nie – 0 pkt.
- Czy pali Pan/Pani papierosy nawet wtedy, gdy jest Pan/Pani tak chory/a, że musi leżeć w łóżku?
- Tak – 1 pkt.
- Nie – 0 pkt.
Suma punktów ………………………….
Poniżej 7 punktów
Pacjent nie jest prawdopodobnie farmakologicznie uzależniony od nikotyny, a palenie tytoniu jest dla niego bądź wyuczonym bądź psychospołecznie generowanym zachowaniem. W leczeniu odwykowym powinna wystarczyć symulowana autorytatywną poradą lekarską silna motywacja i wola zostania abstynentem, skrupulatne wykonanie dobrze zaplanowanego programu samokontroli oraz wsparcie ze strony otoczenia.
7 punktów i więcej
Pacjent jest prawdopodobnie farmakologicznie uzależniony od nikotyny i, o czym jest głęboko przekonany, nie może żyć bez papierosa. Główny problem stanowią występujące po zaprzestaniu palenia objawy zespołu abstynenckiego, np. głód nikotyny. Należy rozważyć, czy poza zastosowaniem metod psychoterapeutycznych i samokontrolnych, nie należy pacjentowi podać środków farmakologicznych. -
Test motywacji do zaprzestania palenia wg Schneider
- Czy chcesz rzucić palenie ? Tak / nie
- Czy decydujesz się na to dla siebie samego (podkreśl „tak”), czy dla kogoś innego, np. dla rodziny itp. (podkreśl „nie”) tak / nie
- Czy podejmowałeś/aś już próby rzucenia palenia? Tak / nie
- Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach palisz najwięcej? Tak / nie
- Czy wiesz, dlaczego palisz tytoń? Tak / nie
- Czy mogłabyś/mógłbyś liczyć na pomoc rodziny, przyjaciół, gdybyś chciała/chciał rzucić palenie? Tak / nie
- Czy członkowie twojej rodziny są osobami niepalącymi? Tak / nie
- Czy w miejscu, którym pracujesz, nie pali się tytoniu? Tak / nie
- Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy i trybu życia? Tak / nie
- Czy orientujesz się, gdzie i w jaki sposób szukać pomocy, gdybyś miała/miał problemy z utrzymaniem abstynencji? Tak / nie
- Czy wiesz, na jakie pokusy i trudności będziesz narażona(-y) w okresie abstynencji? Tak / nie
- Czy wiesz, w jaki sposób samej/samemu sobie poradzić w sytuacjach kryzysowych? Tak / nie
Suma odpowiedzi: …………. tak / ………… nie
Jeżeli suma udzielonych przez pacjenta odpowiedzi „TAK” jest wyższy od sumy odpowiedzi „Nie”, oznacza to, że umotywowany jest on stosunkowo silnie do zerwania z nałogiem palenia tytoniu.
Jeżeli natomiast pacjent częściej zakreślał odpowiedź „NIE”, oznacza to, że jego gotowość rozerwania z nałogiem nie jest zbyt wysoka i może w ogóle nie zdecydować się na podjęcie próby zaprzestania palenia bądź może ponieść porażkę już w pierwszych dniach abstynencji. - Czy chcesz rzucić palenie ? Tak / nie
-
Jak rzucić palenie?
Etap 1. Przygotowanie do rzucenia palenia
- Napisz listę powodów do rzucenia palenia
- Poproś przyjaciela lub członka rodziny, by też rzucił palenie razem z tobą
- Ustal datę rzucenia palenia i bądź konsekwentny
- Miej realne oczekiwania
Etap 2. Zmiana dotychczasowych zwyczajów.
- Utrudnij dostęp do palenia. Nie kupuj papierosów w opakowaniach zbiorczych.
- Zastanów się zanim sięgniesz po papierosa.
- Zmniejsz liczbę wypalanych papierosów
- Spróbuj zmienić markę papierosów na taką, która ci nie smakuje
Etap 3. Okres próbny.
- Spróbuj nie palić papierosów na jakiś czas.
- Nie myśl o tym, że już nigdy nie będziesz palić, pomyśl raczej, że nie będziesz palić od określonego dnia
- Wypierz swoją odzież, aby nie pachniała papierosami.
Etap 4. Dzień rzucenia palenia.
- Wyrzuć papierosy, zapalniczki, popielniczki.
- Poproś stomatologa, a by usunął nalot tytoniowy z zębów. Zobacz, jak ładnie wyglądają.
- Staraj się mieć jak najwięcej zadań w dniu, którym rzucasz palenie.
- Kup sobie jakiś smakołyk lub w inny sposób uczcij ten dzień.
- Przypomnij rodzinie i przyjaciołom, że od dzisiaj rzucasz palenie i poproś ich o wsparcie.
Etap 5. Gdy przyjdzie kryzys.
- Pij dużo płynów: wody, soków, około 6-8 szklanek
- Umyj twarz zimną wodą.
- Odetchnij głęboko kilka razy, zrób kilka przysiadów, pobiegaj w miejscu.
- Otwórz okno, zrób kilka ćwiczeń fizycznych.
- Umyj zęby odświeżającą, np. miętową pastą.
- Wypij szklankę ciepłego mleka.
- Gryź marchewkę, ogórek, jabłko lub seler.
- Żuj miętową gumę.
- Idź na spacer.
- Weź prysznic.
- Postaraj się zająć czymś ręce.
-
ZałącznikiPliki do pobrania
-
Test motywacji do zaprzestania palenia wg Schneider plik: TestmotywacjidozaprzestaniapaleniawgSchneider__2.pdf
wielkość: 50,09 KB -
Konsensus dotyczący rozpoznawania i leczenia zespołu uzależnienia plik: konsensus-dotyczacy-rozpoznawania-i-leczenia-zespolu-u-zaleznienia.pdf
wielkość: 759,4 KB -
Podręczny przewodnik leczenia uzależnienia od tytoniu plik: podreczny-przewodnik-leczenia-uzaleznenia-od-tytoniu.pdf
wielkość: 101,17 KB
-